Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı Parlamenter Asamblesi (AGİT PA) bünyesinde yer alan İpek Yolu Kümesi’nin “Kriz Vakitlerinde Güç ve Besin Güvenliğinin Temini için Bağlantılığın Güçlendirilmesi” bahisli 4. Memleketler arası Parlamenterler Konferansı, TBMM konut sahipliğinde Bakırköy’de bir otelde yapıldı.
Bayraktar, konferansın “Sürdürülebilir Etraf ve Kalkınma için Güç Güvenliği” başlıklı panelindeki konuşmasında, bugünkü jeopolitik krizin öncesinde de güç bölümünde daralma ve külfetli bir süreç yaşandığını ve bu daralmanın gerisinde dönüşüm sürecinin getirdiği zorlukların olduğunu anlattı.
Dünyanın fosil yakıtlardan uzaklaşarak bunların yerini yenilenebilir güç kaynaklarının aldığı bir istikamete yanlışsız hareket ettiğine dikkati çeken Bayraktar, “Jeopolitik gelişmeler bu süreci daha şiddetli hale getirdi. Dünyanın birincil güç gereksiniminin yüzde 80’i fosil yakıtlardan geliyor ve biz buradan 2050’de karbon nötr bir dünya iktisadına hakikat gitmeye çalışıyoruz. Bu dönüşüm sürecinde siyasetlerdeki iniş çıkışlar güç dalındaki oyunculara, piyasaya epey karışık ve farklı sinyaller veriyor.” diye konuştu.
Bayraktar, global petrol talebinin günlük 100 milyon varil düzeyinde olduğunu anımsatarak, bu talebi karşılamak için yılda 400-600 milyar dolar ortası yatırım gerektiğini tabir etti.
Petrolün geleceğinin olmadığının ilan edildiği bir dünyada bu alanlara yatırım gelmesinin epeyce güç olduğunu aktaran Bayraktar, şöyle konuştu:
“Salgının getirdiği talep daralması da yatırımları yavaşlattı ve yatırım yapılmayan alanlarda arz daraldı. Birebir vakitte, kömürün yine doğuşuna şahit oluyoruz. Bu nedenle, bu dönüşüm öyküsünün hakikat biçimde dizayn edilmemesi ve bu dönüşümü sağlayacak siyasetlerin kararlılıkla uygulanamamasının yanı sıra jeopolitik gelişmeler de (enerji krizini) tırmandırır hale getiriyor. Biz, bu dönüşüm siyasetlerinin daha rasyonel halde oluşturulmasını talep ediyoruz.”
Bayraktar, Türkiye’nin güç dönüşüm sürecinde ise yenilenebilir güç, güç verimliliği, nükleer, doğal gaz ve hidrojen olmak üzere 4 temel ögenin yer aldığını söyledi.
Türkiye’nin 6 farklı boru sınırından gaz tedarik ettiği bilgisini veren Bayraktar, bu sınırların 3’ünün Rusya, 2’sinin Azerbaycan ve birinin de İran’dan geldiğini söyledi.
Bayraktar, Türkiye’nin bölgede kaynakları olan ülkelerin çabucak hepsinden boru çizgisiyle gaz tedarik ettiğini belirterek, “Tüm mevcut milletlerarası projelerde ve gelecekteki projelerde olmazsa olmaz koşul siyasi irade ve istikrar. Bu nedenle, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Sınırı (TANAP) ve Trans Adriyatik Boru Sınırı (TAP) örneklerini veriyorum. Doğu Akdeniz gazının Türkiye’ye ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya iletilmesi konusu sorulduğunda bunun için izlenmesi gereken formülün TANAP ve TAP’ta gizli olduğunu söylüyorum.” diye konuştu.
Bu projelerin öncelikle Türkiye ve Azerbaycan önderlerinin ortak iradesi ve başka ülkelerin de takviyeleriyle ortaya konulduğunu aktaran Bayraktar, Avrupa’ya TAP ile yaklaşık 12 milyar metreküp gaz tedarik edildiğini bildirdi.
Bayraktar, Türkiye’nin kendi arz güvenliğini tedarik ederken Avrupa’nın arz güvenliğine de katkı sağladığını vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Türkiye’nin Akdeniz’deki faaliyetleri külliyen gaz ve güç piyasalarının bir zarureti olarak yaptığımız aktiviteler. Orada bulanacak rastgele bir gazın, Karadeniz’de olduğu üzere, Türkiye’nin ve Türkiye üzerinden Avrupa’nın arz güvenliğinin sağlanması ve gazın bollaşması manasında çok büyük katkısı olacağını düşünüyorum. Gazın kesinlikle bollaşması gerekiyor.”
“TÜRKİYE’NİN YENİLENEBİLİR GÜÇTEKİ EMRE AMADE KAPASİTESİ ARTMAYA DEVAM EDECEK”
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Lider Yardımcısı Hacı Ali Ulutaş, güç arz güvenliğinin “kesintisiz ve sürdürülebilir” olması gerektiğini lisana getirdi.
Yenilenebilir güç kaynaklarının bu kapsamda daha kritik hale geldiğini tabir eden Ulutaş, Türkiye’nin yenilenebilir güçteki emre amade kapasitesini artırmaya devam edeceğini ve bu süreci hibrit ve depolama uygulamalarıyla güçlendireceğini kaydetti.
“AVRUPA’YI SERT BİR KIŞ BEKLİYOR”
TANAP Genel Müdürü Saltuk Düzyol ise güç krizinin nedenlerinden birinin yatırım eksikliği olduğunu, petrol ve gaz alanındaki yatırımların bir müddettir ticari bankaların bu üslup projeleri finanse etmeme kararının da tesiriyle düştüğünü anlattı.
Avrupa’nın güç krizini hafifletmek için Rusya’dan azalttığı gaz ithalatını farklı alternatiflerden arzı artırarak kapatmaya çalıştığını söyleyen Düzyol, “Bu çok kolay kapatılabilecek üzere görünmüyor. Hava iddialarına nazaran de Avrupa’yı çok sert bir kış bekliyor. Bu nedenle, Avrupa için bilhassa düşünülmesi gereken bir devir.” değerlendirmesinde bulundu.