Melisa Vardal – Hayvanların sirkler, hayvanat bahçeleri ve gibisi ortamlarda maruz kaldığı esaret teması sanatla gündeme geliyor. Oktay Tarhan, Trump Arka Gallery’de açılan “Yapay Çevre” isimli standında hayvanları mesken üzere kapalı yerler içinde resmederek itirazını çarpıcı bir lisanla aktarıyor.
Sanatçı; kaplumbağalar, tavşanlar, kediler, geyikler, filler, ayılar, köpekler ve timsahlar üzere çeşitli hayvanları kapalı yerlerde resmederek, onların doğal hayat alanlarından koparılmışlığını ve insan eliyle yaratılan yapay çevrelere hapsedilmişliklerini eleştiriyor. Eserlerde bir odada televizyonda sirk gösterisi izleyen hayvanlar, deniz topunun yanında bir kaplumbağa üzere çarpıcı sahneler izleyiciyi düşündürmeyi hedefliyor. Bir öteki odada hayvanların bir masa etrafında toplandığı, köpeklerin iki ayak üzerinde durduğu ve insan bedeninde tavşanın belirdiği bir eser gücün ve hitabetin toplumdaki yerini sorgulatıyor. Birebir vakitte, odadaki pencereden görünen sular altında kalmış dünya insanın tabiata karşı yıkıcı tesirini ve global ısınmanın yarattığı tehdidi gözler önüne seriyor.
Sanatçı, yapıtlarında canlı ve renkli bir lisan kullanarak sanatın beşere dokunması ve düşündürmesi gerektiğine inanıyor. Hayvanların iç içe, sıkıştırılmış hâlleri, onların doğal ömür alanlarından koparılışının ve esaretinin bir yansıması olarak ortaya çıkıyor. “Yapay Çevre” sergisi izleyiciyi, hayvanların sessiz çığlığını duymaya, insanın tabiatla olan alakasını sorgulamaya ve içinde bulunduğumuz çevresel krize karşı daha hassas olmaya davet ediyor. Stant, 31 Ağustos’a kadar ziyaret edilebilir.
Tahakküm kurma çabası
Sergideki en çarpıcı yapıtlardan biri çok sayıda televizyonun bulunduğu ve kumandanın insan bedenli bir tavşanın elinde tasvir edildiği bir sahne. Bu tavşanın üzerinde, çizgi sinema karakteri Bugs Bunny’yi öldürmeye çalışan avcı Elmer Fudd’ın tişörtü bulunuyor. Bu ironik ayrıntının yanı sıra tablodaki hayvanların yüzleri de izleyiciye dönük. Böylelikle eser hayvanları izleyici, insanları ise izlenen pozisyonuna yerleştirirken, tıpkı vakitte insanın tabiata karşı tahakküm kurma eforunu eleştiriyor. Tablodaki hayvanlar izleyiciye gerçek bakarken, televizyonlarda dünya tarihinden çarpıcı kareler, Filistin’deki bir patlama anı, Tiananmen Meydanı protestolarından ikonik “Tank Adam” fotoğrafı, “Schindler’in Listesi” sinemasının unutulmaz ‘Kırmızı Paltolu Kız’ sahnesi ve sirklerden manzaralar yer alıyor. Sanatçı, izleyiciye hem içerideki kurgusal gerçekliği hem de dışarıdaki acı gerçekleri bir ortada sunarak düşündürüyor.