Batı Antarktika’daki Thwaites Buzulu, iklim bilimcilerin uzun müddettir yakından takip ettiği ve “Kıyamet Buzulu” olarak anılan kritik bir bölge. Yaklaşık olarak Florida eyaleti büyüklüğünde olan bu buzul, global deniz düzeyindeki yıllık artışın yüzde 4’ünden sorumlu.
Ancak Dartmouth College liderliğinde yapılan ve Science Advances mecmuasında yayımlanan yeni bir çalışma, daha evvel kestirim edilen “deniz buzu uçurumunun istikrarsızlığı” (MICI) senaryosunun bu yüzyıl içinde gerçekleşmesinin düşük ihtimal olduğunu ortaya koyuyor.
BUZUL ÇÖKÜŞÜ SENARYOSUNA YENİ BİR BAKIŞ
Thwaites Buzulu, “MICI” olarak isimlendirilen bir sürecin potansiyel tetikleyicisi olarak görülüyordu. MICI, buzul raflarının çökmesiyle devasa buz uçurumlarının ortaya çıktığını ve bu uçurumların kendi tartısı altında parçalanarak zincirleme bir çöküşe neden olabileceğini öngörüyordu. Fakat, bu senaryolar eski ve düşük çözünürlüklü modellerle oluşturulmuştu.
Dartmouth takımı, yeni kuşak bilgisayar simülasyonları kullanarak MICI’nin Thwaites için gerçekçi bir tehdit oluşturmadığını buldu. Çalışma, bu yüzyıl içinde buz rafları çökse bile ortaya çıkan buz uçurumlarının gereğince yüksek olmayacağını ve zincirleme bir çöküşü tetikleyemeyeceğini gösteriyor.
Çalışmanın baş muharriri Profesör Mathieu Morlighem, “Antarktika’nın inançta olduğunu söylemiyoruz, fakat bu yüzyıldaki en uç senaryoların gerçekleşme mümkünlüğü daha düşük görünüyor” dedi.
DENİZ DÜZEYİ ARTIŞI SORUNU DEVAM EDİYOR
MICI senaryosunun bu yüzyılda gerçekleşmeyecek olması bir rahatlama sağlasa da Thwaites Buzulu ve etrafındaki öbür buzulların erimesi hâlâ önemli bir sorun teşkil ediyor. Thwaites’in altındaki kaya katmanının iç kısımlara hakikat eğimli olması, buz kaybı başladığında gerilemeyi durdurmayı zorlaştırıyor. Bu durum, uzun vadede global deniz düzeyinin yükselmeye devam edeceği manasına geliyor.
NASA’ya nazaran, deniz düzeyleri şu anda yılda 0,13 inç artıyor ve bu artışın büyük kısmı kutup bölgelerindeki buzulların erimesinden kaynaklanıyor.
GELECEK JENERASYONLAR İÇİN ÖNCELİKLER BELİRLENMELİ
Uluslararası Thwaites Buzulu İşbirliği (ITGC) projesi, ABD ve İngiltere’nin ortak uğraşıyla 2018’den beri bu buzul üzerindeki değişiklikleri yakından takip ediyor. ITGC’den glasyolog Kiya Riverman, Thwaites’i “Antarktika’nın can damarı” olarak tanımlıyor ve bu buzul üzerindeki muhtemel ziyanların global tesirlerinin büyük olacağını vurguluyor.
Riverman, “Thwaites ile esasen bir eşik noktasını geçtik” derken, bu yüzyıldaki dramatik çöküş ihtimalinin azalmasının uzun vadeli tesirleri ortadan kaldırmadığını ekliyor. Uzmanlar, iklim değişikliğinin tesirlerini anlamaya yönelik daha fazla araştırmanın ve harekete geçmenin gelecekteki kuşaklar için kritik bir fark yaratacağını belirtiyor.