Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Zaporijya Nükleer Santrali’nin bölgesel ve hatta global bir felakete dönüşmemesi için Rosatom ile Memleketler arası Atom Gücü Ajansı’nı bir ortaya getirmeyi biz başardık. Savaşın diplomasiyle tahlili için de gayretlerimiz devam ediyor” dedi.
Bakan Çavuşoğlu, Ankara’daki Bilkent Üniversitesi’nde ‘Girişimci ve İnsani Türk Dış Politikası’ bahisli konferansa katıldı.
Çavuşoğlu, cumhuriyetin ikinci yüzyılını tüm dünyada ‘Türkiye Yüzyılı’ yapma amacında olduklarını belirterek, “Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Yurtta sulh, cihanda sulh’ unsuru doğrultusunda, cumhuriyetin ikinci yüzyılını ‘barışın yüzyılı’ yapmaya çalışıyoruz. Bildiğiniz üzere, Türk dış siyasetini tanımlamak için kullandığımız ana kavram teşebbüsçü ve insani diplomasi. Etrafımız krizlerle çevrili. Dünyadaki çatışmaların yüzde 60’ı yakın etrafımızda. Savaşlardan tahlili dondurulmuş ihtilaflara, etraftan iktisada, terörden sistemsiz göçe, güç ve besin krizine tüm global şoklar birbirini besleyip büyütüyor. Bu sınamalar ve fırsatlar karşısında teşebbüsçü olmak, yani ön almak, her yerde bayrak göstermek, problemleri büyümeden çözmek bir mecburilik. Bu sayede global bir aktör olarak global meselelere da tahlil getiren bir dış siyaset izliyoruz. Dış siyasetimizin başka sütununda ise kökünü medeniyetimizden alan bedeller var. Bu da diplomasimizin insani boyutu. Bu iki sütun birbirini destekliyor. Dış siyasetimizin başarısı için bu iki ayakta da başarılı olmamız gerekiyor. Dengelerin çok süratli değiştiği bu dünyada ulusal çıkarlarımızı korumak için teşebbüsçü ve insani bir dış siyaset izlememiz şart” diye konuştu.
TIKLAYIN | Uluslararası Atom Gücü Kurumu Lideri, Rus heyetle Zaporojye’deki durumu konuşmak için İstanbul’a geldi
“Batı ekonomik üstünlüğünü yitiriyor”
Bakan Çavuşoğlu, vaktin hızlandığına vurgu yaparak, “Baş döndüren gelişmeler yaşıyoruz. Adeta geleceğin bir provasını yapıyoruz; paranın icadından bu yana birinci kere sanal paralar, sanatın icadından bu yana birinci kere NFT’ler işin tabiatını değiştirdi. Toplumsallaşmanın büyük kısmı bugün sanal ortamda. Uzay çalışmaları üzere evvelce büsbütün devletlerin denetimindeki alanlarda bugün özel dal aktif. Birinci uydu yörüngeye Birleşmiş Milletler’in (BM) kuruluşundan 12 yıl sonra gönderildi. Bugün 5 bine yakın uydu var. Bu değişikliklerin tesirini öngörmek sıkıntı. Biz de internetin, cep telefonunun ferdi ve toplumsal hayatımızdaki tesirini öngöremezdik. Bu esaslı değişim, dünya istikrarlarına ve hasebiyle diplomasiye de yansıyor. Yeni bir paradigma değişiminin eşiğindeyiz. Batı, ekonomik üstünlüğünü yitiriyor. Ancak daha değerlisi, hegemon gücünü yitiriyor. Zira düşünsel üstünlüğünü kaybediyor. Düşünsel üstünlükten kastım, nasıl düşünüleceğini, söylemi belirleyen, yani kuralları koyan bir üstünlük. Bugün Batı merkezli okuma, yerini alternatiflere bırakıyor. Önümüzdeki yıl dünyanın en kalabalık ülkesi, bir öbür Asyalı güç Hindistan olacak. Bir çalışmaya nazaran, dünyanın ekonomik yük merkezi her yıl 140 kilometre süratle doğuya kayıyor” tabirlerini kullandı.
“İki başkan ile tertipli konuşabilen tek NATO lideri”
Yeni bir sistemik değişimin başında olduklarını vurgulayan Bakan Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
“Bu değişime ayak uydurmak, onu yönlendirmek değerli. Etkin ve güçlü olmazsak akıntıya kapılma riski var. Bu nedenle dış siyasetimiz aktif, insani, çok taraflı, çok aktörlü, esnek, gerçekçi lakin bedellere dayalı. Örneğin, orta buluculuk konusunda marka haline gelmemiz bu anlayışımızın sonucu. Rusya-Ukrayna savaşında gayretlerimizi tüm dünya görüyor; İstanbul Tahıl Mutabakatı, global besin krizini önledi. İki taraf ortasında esir değişimi, Sayın Cumhurbaşkanımızın yürüttüğü önder diplomasisi sayesinde mümkün olabildi. Zaporijya Nükleer Santrali’nin bölgesel ve hatta global bir felakete dönüşmemesi için Rosatom ile Milletlerarası Atom Gücü Ajansı’nı bir ortaya getirmeyi biz başardık. Savaşın diplomasiyle tahlili için de uğraşlarımız devam ediyor. Tarafları evvel Antalya’da sonra İstanbul’da bir ortaya getirdik. Cumhurbaşkanımız iki başkanla de sistemli konuşabilen tek NATO başkanı. Öteki taraftan, krizlerin ortaya çıkardığı fırsatları da kıymetlendiriyoruz. Çin’den ülkemize uzanan Orta Koridor’u yeni İpek Yolu’na dönüştürmek için kıymetli adımlar atıyoruz. Türkiye-Azerbaycan-Kazakistan 3’lü Dışişleri ve Ulaştırma Bakanları düzeneğini oluşturduk. Yarın Aktau’da 2’nci toplantıyı yapacağız. Türkiye-Azerbaycan-Özbekistan olarak benzeri bir düzenek oluşturduk. Türk Dünyası’nın güçlendirilmesi için Türk Devletleri Teşkilatı’nda tarihi bir dönüşümü sağladık. 11 Kasım’da KKTC’nin Türk Devletleri Teşkilatı’na gözlemci üye olması bir diğer tarihi adım oldu. Bunları yaparken, hem dış siyasetimizin klasik eksenini güçlendiriyoruz, hem de açılım politikalarımızı derinleştiriyoruz. Batı’da, Doğu’da, Kuzey’de, Güney’de etkin olmalıyız. Zira bizim her coğrafyayla bağlantı kurabilme kabiliyetimiz var. Bundan istifade etmeliyiz.” (DHA)